Leidinggeven kan op diverse niveaus en binnen verschillende disciplines plaatsvinden. Afhankelijk van de rol kunnen verschillende categorieën vragen relevant zijn. Het is van belang om niet alleen vragen te stellen over kennis en ervaring, maar ook te onderzoeken of de persoonlijke doelen van de kandidaat overeenkomen met de doelstellingen van de functie en de organisatie, en of er een culturele fit is met het team en de bedrijfscultuur, of met de gewenste nieuwe cultuur. Wij noemen deze integrale aanpak Aspirations Based Matching™.
Inhoudsopgave
- Kennisvragen
- Ervaringsvragen
- Doelvragen
- Cultural fit-vragen
- Tips sollicitatiegesprek met leidinggevende
Liever alle vragen in één handig document? Download het cheatsheet.
Kennisvragen
Kennisvragen zijn bedoeld om de expertise en kennis van de kandidaat te evalueren met betrekking tot specifieke onderwerpen die relevant zijn voor de functie. Bij het interviewen van kandidaten voor een general management rol, een financiële rol of een commerciële rol, kunnen bijvoorbeeld de volgende vragen worden gesteld:
Commercieel
Vragen om te achterhalen of de leidinggevende marktinzicht heeft en weet op welke manier hij op de markt kan anticiperen, bijvoorbeeld:
- Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in desbetreffende specifieke markt?
- Hoe schat je de kansen en beperkingen voor ons bedrijf in gezien de huidige trends en de concurrentie in de markt?
- Hoe blijf je op de hoogte van trends en ontwikkelingen in de industrie?
- Wat zijn volgens jou de belangrijkste aspecten van een effectieve merkstrategie? Kun je een voorbeeld geven van een merk dat hier goed in slaagt?
- Welke strategische planningstools ken je (zoals SWOT)?
Financieel
Vragen om inzicht te krijgen in de kennis van de kandidaat met betrekking tot financiële planning, analyse en management, bijvoorbeeld:
- Wat zijn de belangrijkste elementen die een financieel plan moet bevatten en hoe draagt zo'n plan bij aan de strategische planning van een organisatie?
- Welke technologie kan worden ingezet om financiële processen efficiënter te maken?
- Wat zijn de belangrijkste indicatoren om de financiële conditie van een onderneming te bepalen?
Leiderschap
Vragen om te toetsen of de leidinggevende actief bezig is met het vormen van zijn of haar managementstijl en -methodes, bijvoorbeeld:
- Wat is het laatste boek dat je hebt gelezen over management en leiderschap? Wat viel je op en hoe heb je dat op je eigen manier van leidinggeven betrokken?
- Welke managementmethodologieën en -systemen ken je en wat is hun relevantie voor de organisatie?
Ervaringsvragen
Ervaringsvragen zijn bedoeld om inzicht te krijgen in wat een kandidaat in het verleden heeft gedaan en hoe de kandidaat dit heeft aangepakt. Bij leidinggevende rollen kunnen afhankelijk van de functie verschillende categorieën vragen aan bod komen:
Strategisch
Vragen over strategische planning, visie, marktinzicht en het vermogen om langetermijndoelen te bereiken, bijvoorbeeld:
- Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin je een strategische visie hebt ontwikkeld en met succes hebt geïmplementeerd in je vorige functie?
- Hoe heb je het succes gemeten van die strategie en hoe heb je de strategie eventueel aangepast toen bleek dat sommige resultaten niet voldeden aan je verwachtingen?
- Wat is de grootste (strategische) mislukking of tegenslag die je hebt meegemaakt, hoe ben je daarmee omgegaan en hoe heb je je team gemotiveerd gehouden?
Communicatie en stakeholdermanagement
Vragen over het opbouwen van relaties met belanghebbenden, effectieve communicatie en onderhandelingsvaardigheden, bijvoorbeeld:
- Kan je een voorbeeld geven van een situatie waarin je meningsverschillen of conflicten hebt gehad met leidinggevenden, directieleden, aandeelhouders of externe stakeholders? Kun je beschrijven hoe je met deze situatie bent omgegaan en wat het resultaat was?
- Hoe ben je omgegaan met negatieve publiciteit of een crisis op sociale media?
- Wat kun je vertellen over je ervaring met het beheren van online reputatie?
Financieel
Vragen over het vermogen om financiële rapporten te begrijpen, budgetten op te stellen, financiële risico’s te beoordelen en winstgevendheid te maximaliseren, bijvoorbeeld:
- Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin je hebt bijgedragen aan het verbeteren van de winstgevendheid van een organisatie?
- Hoe schat je financiële risico’s in van een organisatie en welke strategieën heb je gebruikt om die risico’s te minimaliseren? Wat was het resultaat daarvan?
- Hoe ben je betrokken geweest bij het opstellen en beheren van budgetten?
- Wat leidt je af uit de jaarrekening en de balans van bedrijf X?
Commercieel
Vragen over sales- en marketingstrategieën, verkoopervaring, productlanceringen, positioneringen, promotie en verkoopresultaten, bijvoorbeeld:
- Kun je ons vertellen over je ervaring met het ontwikkelen en uitvoeren van commerciële strategieën om de omzet te verhogen en de marktpositie te versterken?
- Hoe ging je in je vorige functie om met concurrentie in de markt en hoe heb je concurrentievoordeel kunnen creëren?
- Kun je voorbeelden geven van succesvolle onderhandelingen die hebben geleid tot winstgevende deals of partnerships voor je vorige werkgevers?
- Kun je een voorbeeld delen van een marketingcampagne die je hebt geleid of uitgevoerd? Wat waren de doelstellingen van de campagne en hoe heb je het succes ervan gemeten?
Leiderschap
Vragen over leiderschapsstijl en ervaring met het aansturen van teams, bijvoorbeeld:
- Wat kun je vertellen over jouw rol als leidinggevende bij je vorige werkgever, hoe was de situatie toen je begon in de functie en nu?
- Op welke manier heb je doelen en verwachtingen voor je team gesteld en hoe heb je ervoor gezorgd dat deze zijn behaald?
- Wat is je filosofie over het leiden van teams en hoe heb je dat eerder in praktijk gebracht?
- Welke kritiek hebben medewerkers/ ondergeschikten wel eens op je gehad en hoe kijk je naar deze kritiek?
Verandermanagement
Vragen over het omgaan met veranderingen, het aanpassen aan nieuwe omstandigheden en het bevorderen van een positieve bedrijfscultuur, bijvoorbeeld:
- Kun je een voorbeeld geven van veranderingen in de markt of de organisatie en hoe je daarop hebt ingespeeld?
- Wat is er nodig om een positieve bedrijfscultuur te bevorderen? Kun je een voorbeeld geven een omstandigheid waarin dat aan de orde was en hoe je dat handen en voeten hebt gegeven?
- Hoe heb je de mensen in je team/ organisatie meegenomen in de verandering in de organisatie die heeft plaatsgevonden?
Ethiek en integriteit
Vragen over morele waarden, ethisch gedrag en het omgaan met dilemma’s.
- Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin je voor een ethische uitdaging stond op de werkplek? Hoe heb je gehandeld en welke overwegingen heb je daarbij gemaakt?
- Hoe ga je om met dilemma's tussen ethische principes en zakelijke doelstellingen? Kun je een voorbeeld geven van een keer dat je deze twee moest balanceren?
- Beschrijf een moment waarop je getuige was van een ethische misstap op de werkplek. Hoe heb je gereageerd en welke acties heb je ondernomen?
Resultaatgerichte vragen
Vragen over prestaties, meetbare doelen en het definiëren van succes, waarbij kandidaten worden uitgedaagd om concrete voorbeelden te geven die hun resultaten illustreren, bijvoorbeeld:
- Op welke manier heeft project x bijgedragen aan y?
- Hoe heb je gemerkt dat het team beter ging functioneren? Wat deden de teamleden dat zij eerder niet deden? Wat was het resultaat?
- Hoe zou je de verbeteringen in omzet, winst, marge en efficiency kwantificeren en evalueren, en welke referenties heb je gebruikt om deze vooruitgang te waarderen en te rechtvaardigen?
Competenties
Vragen over vaardigheden en eigenschappen van de kandidaat die relevant zijn voor de functie, bijvoorbeeld:
- Wat zijn jouw drie sterkste punten en kun je specifieke voorbeelden geven van hoe je deze eigenschappen hebt toegepast in een eerdere functie?
- Hoe zouden collega’s jou beschrijven als je 5 bijvoeglijk naamwoorden mag gebruiken? Waarom hebben ze voor deze termen gekozen?
- Kan je een voorbeeld geven van een situatie waarin je “competentie-A” succesvol hebt toegepast?
Doelvragen
Doelvragen zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de professionele doelstellingen, ambities en drijfveren van de kandidaat en om te kijken in hoe deze aansluiten bij de doelstellingen van de onderneming. Ook kunnen ze helpen bij het beoordelen van de toewijding van de kandidaat om bij te dragen aan de organisatie. Voorbeelden van doelvragen zijn:
- Wat sprak je specifiek aan in de vacature?
- Hoe wil je, idealiter, over vijf jaar terugkijken op je professionele carrière? Wat heb je gedaan en waar sta je?
- Hoe denk jíj dat jouw achtergrond en ervaringen aansluiten bij de doelen van onze organisatie?
- Wat zijn je doelen voor de eerste zes maanden tot een jaar in deze functie?
- Op welke gebieden wil je tijdens je werk groeien en wat heb je daarvoor van ons nodig?
Cultuurvragen
Cultuurvragen zijn bedoeld om inzicht te krijgen in hoeverre de kandidaat past bij de bedrijfscultuur; welke waarden een kandidaat belangrijk vindt, hoe de kandidaat past in het team, of juist om te kijken of een kandidaat zou passen bij een nieuwe gewenste organisatiecultuur. Voorbeelden van cultuurvragen zijn:
- Welke aspecten van een bedrijfscultuur of teamcultuur spreken je het meeste aan?
- Kun je een voorbeeld geven van een keer dat je goed in een team hebt gepast? Wat denk je dat bijdroeg aan deze goede pasvorm?
- Wat zijn je verwachtingen ten aanzien van samenwerken in dit team?
- Wat voor soort teamomgeving zoek je in een nieuwe rol?
- Welke bedrijfswaarden zijn voor jou het belangrijkst en waarom?
- Hoe kun je de cultuur van een organisatie kunnen beïnvloeden door middel van strategisch leiderschap en welke rol speelt cultuur volgens jou in het succes van een organisatie?
Ontvang deze lijst met vragen in één handig bestand!
Tips om het meeste uit een sollicitatiegesprek te halen
Hieronder geef ik een drietal tips die je gaan helpen meer uit je sollicitatiegesprekken te halen zodat je meer over je kandidaten te weten komt en objectiever bent in het beoordelen en vergelijken van kandidaten.
1. Gestructureerd interviewen
Zorg ervoor dat elke kandidaat voor dezelfde rol volgens dezelfde standaardprocedure wordt beoordeeld en dat je iedere kandidaat dezelfde vragen stelt. Dit helpt bij het voorkomen van vergeten belangrijke punten en maakt het mogelijk om kandidaten objectiever te vergelijken.
2. Open vragen en doorvragen
Stel open vragen en vraag door om inzicht te krijgen in hoe een kandidaat in het verleden situaties heeft aangepakt. Concrete acties uit het verleden geven beter inzicht in het functioneren van de kandidaat dan hypothetische scenario's.
3. 80-20 regel
Besteed als interviewer 20% van de tijd aan praten en vragen stellen, en laat de kandidaat 80% van de tijd aan het woord. Dit geeft de kans om meer over de kandidaat te weten te komen. Als je graag over je bedrijf wilt praten, vraag dan wat de kandidaat al over je bedrijf weet en of ze nog vragen hebben om te zien hoe goed ze zich hebben voorbereid.